Chất xơ thiết yếu có nguồn gốc tự nhiên

FOS (fructo oligosaccharide) là chất xơ hòa tan có xuất xứ tự nhiên, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe (hệ tiêu hóa, hệ miễn nhiễm, quá trình trao đổi chất,…). Để hiểu rõ hơn về FOS và tác dụng của nó, chúng ta cùng tìm hiểu bài viết dưới đây.

1. FOS (fructo oligosaccharides) là gì?

FOS (fructo oligosaccharides) là carbohydrate thuộc nhóm oligosaccharide bifido nhưng thân thể ko thể tiêu hóa được, có xuất xứ chủ yếu từ thực vật. FOS có trong nhiều loại thực phẩm như hành, măng, nghệ, cà chua, chuối, v.v.

2. Cấu trúc, tính chất lý hóa của FOS (fructo oligosaccharides)

2.1. Kết cấu

FOS là một chuỗi các phân tử fructose liên kết với một phân tử glucose ở phần cuối bằng liên kết β- (2-1) glycoside.

2.2. Đặc tính hóa lý của FOS (fructo oligosaccharides)

• Là chất xơ hòa tan: Hòa tan trong nước, có khả năng hút ẩm và giữ nước, trương nở tạo thành gel, có độ nhớt cao, thân thể ko thể tiêu hóa được.
• Ngọt nhẹ: Thích hợp làm chất tạo ngọt trong các thành phầm hạn chế đường cao.
• Ko có calo: Ko tạo ra năng lượng cho thân thể.
• Ko gây sâu răng: Trong thân thể, FOS ko bị vi khuẩn Streptococcus mutans chuyển hóa để tạo thành axit và β-glucans. Axit và β-glucan là nguyên nhân chính gây sâu răng.
• Lúc vào thân thể, FOS bị thủy phân nhờ men β – oxidase do vi khuẩn trong ruột tiết ra, tạo thành các monome (đơn vị đường). Các monome này sau đó được lên men để tạo thành các axit to chuỗi ngắn (butyrat, axetat, propionat) và giải phóng khí (hydro, carbon dioxide, metan).

3. 8 Lợi ích của FOS (fructo oligosaccharide) đối với sức khỏe toàn thể thân thể

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng: FOS là nguồn cung ứng chất xơ hòa tan có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Sự hiện diện của FOS giúp thân thể hoạt động một cách khỏe mạnh. Vậy FOS ((fructo oligosaccharide) làm gì?

Dưới đây là 8 lợi ích sức khỏe của FOS (fructo oligosaccharides).

3.1. Giúp vi khuẩn có lợi trong đường ruột tồn tại và tăng trưởng.

• FOS hoạt động như prebiotics (nguồn thức ăn) cho các vi khuẩn có lợi trong đường ruột, giúp chúng tăng trưởng và nhân lên nhanh chóng.
• Ngoài ra, sau lúc vào thân thể, FOS được vi khuẩn trong đường ruột lên men tạo thành SCFAs (axit to chuỗi ngắn: butyrat, axetat, propionat) làm axit hóa môi trường, giảm pH trong ruột, tạo điều kiện thuận tiện cho các sự tồn tại và tăng trưởng của vi khuẩn có ích.

3.2. Sản xuất axit to chuỗi ngắn (SCFAs)

Quá trình lên men FOS bởi các vi khuẩn kỵ khí trong ruột tạo ra các axit to chuỗi ngắn (SCFAs). Chúng tham gia vào các hoạt động trao đổi chất trong thân thể, duy trì và bảo vệ sức khỏe đường ruột.

• Axetat làm giảm độ pH trong ruột già, tạo điều kiện cho vi khuẩn có lợi tăng trưởng. Không những thế, nó còn tham gia vào quá trình tổng hợp axit to và cholesterol trong thân thể.
• Butyrate cung ứng năng lượng, kích thích tăng sinh và biệt hóa tế bào biểu mô ruột, ức chế quá trình viêm nhiễm trong ruột và điều hòa nhu động ruột.
• Propionat làm giảm glycogen và ức chế tổng hợp cholesterol ở gan.

3.3. Giảm táo bón

Táo bón là tình trạng thường gặp ở mọi thế hệ, đặc trưng bởi các bộc lộ như phân khô, cứng, có thể đau rát ở lỗ hậu, tần suất đi tiêu 2-3 lần / tuần, v.v.

Bổ sung chất xơ hòa tan FOS (fructo oligosaccharide) giúp cải thiện tình trạng táo bón bằng cách:

• Được một nguồn chất dinh dưỡng cho vi khuẩn có lợi cho đường ruột, tạo điều kiện để chúng tồn tại và tăng trưởng. Sự có mặt của vi khuẩn có lợi sẽ kích thích thân thể tiết ra enzym để phân hủy triệt để thức ăn và điều hòa nhu động ruột.
• Tăng hấp thụ nước làm tăng khối lượng phân, làm mềm phân. Không những thế, độ nhớt của FOS còn giúp phân dễ dàng vận chuyển trong đường ruột để thải trừ ra ngoài. Nhờ đó, tần suất đi tiêu tăng lên, giảm tình trạng táo bón.

3.4. Tác động tới sự hấp thụ khoáng vật

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự hiện diện của FOS giúp tăng cường hấp thụ các khoáng vật như canxi, magie, sắt, kẽm, v.v.

3.5. Quy định chuyển hóa lipid

Các thành phầm chuyển hóa của FOS – SCFAs (propionat, axetat) tham gia vào quá trình điều hòa chuyển hóa lipid bằng cách

• Ức chế tổng hợp cholesterol trong gan, làm giảm nồng độ LDL-C (cholesterol xấu) và chất to trung tính trong máu.
• Tăng cường tổng hợp axit mật hấp thụ chất to trong ruột.

3.6. Điều chỉnh lượng đường trong máu

• Các thành phầm chuyển hóa của FOS tham gia phản ứng đường phân, giảm tổng hợp glycogen ở gan, tăng cường sử dụng glucose trong tế bào.
• Độ nhớt của FOS cản trở sự tương tác của men tiêu hóa với chất dinh dưỡng, làm chậm quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng, do đó làm giảm hấp thụ glucose ở tế bào niêm mạc ruột.
• Chất xơ FOS cũng kích thích tuyến tụy tăng tiết insulin (hormone làm giảm lượng đường trong máu), do đó làm giảm lượng đường trong máu.

3.7. Giảm nguy cơ ung thư ruột kết

Bổ sung chất xơ FOS giúp ngăn ngừa ung thư ruột kết bằng cách tăng sản xuất axit to chuỗi ngắn (SCFAs) để ngăn ngừa ung thư ruột kết.

• Xúc tiến tăng sinh và biệt hóa tế bào biểu mô ruột, ức chế quá trình viêm ruột.
• Tham gia củng cố và bảo vệ hàng rào niêm mạc ruột khỏi sự xâm nhập của vi khuẩn, vi rút, v.v.

3.8. Điều chỉnh hệ thống miễn nhiễm

FOS tham gia vào quá trình điều chỉnh hệ thống miễn nhiễm đường ruột bằng cách

• Kích thích thân thể tăng cường sản xuất các immunoglobulin (IgA), interferon (IFN) -γ, tế bào lympho T, cytokine,… để chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn, vi rút…
• Xúc tiến sự sinh trưởng và tăng trưởng của vi khuẩn có lợi trong đường ruột, giúp thăng bằng hệ vi sinh đường ruột, bảo vệ niêm mạc ruột, chống viêm nhiễm.

Tóm tắt: FOS (fructo oligosaccharides) mang lại nhiều lợi ích cho thân thể, đặc trưng là đối với sức khỏe đường tiêu hóa: giảm táo bón, ngăn ngừa ung thư ruột kết, điều hòa hệ miễn nhiễm đường ruột,… Vì vậy, mọi người nên bổ sung chúng trong bữa ăn hàng ngày để có sức khỏe tốt.

4. Vai trò của FOS (fructo oligosaccharides) trong sữa mẹ và tác động của chúng đối với trẻ sơ sinh

FOS (fructo oligosaccharides) là nguồn chất xơ cần thiết ko chỉ cho người lớn nhưng còn cho trẻ em. Vì vậy, điều quan trọng là phải bổ sung chúng vào cơ chế ăn uống hàng ngày. Đối với trẻ sơ sinh, FOS có thể được bổ sung thông qua việc bú sữa mẹ.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng oligosaccharid là thành phần có nhiều nhất trong sữa mẹ (sau lactose và lipid). Chúng đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe của trẻ em, đặc trưng là các oligosaccharide hòa tan (FOS).

4.1. Đối với hệ thống miễn nhiễm đường ruột

• FOS giúp tăng cường hệ miễn nhiễm đường ruột của trẻ:
• FOS trong sữa mẹ lúc vào thân thể trẻ ko được hấp thụ ở ruột non nhưng đi thẳng xuống ruột già. Tại đây, FOS làm giảm độ pH của ruột già và là nguồn cung ứng chất dinh dưỡng cho các vi khuẩn có lợi trong đường ruột, tạo điều kiện cho chúng tăng trưởng và sinh sôi, thăng bằng hệ vi sinh đường ruột, kích thích thân thể trẻ tăng cường sản xuất. Kháng thể bảo vệ niêm mạc ruột, chống viêm nhiễm.
• Không những thế, độ nhớt của FOS còn giúp ngăn chặn sự bám dính của các vi khuẩn có hại bên trong ruột. Kết quả là, hàng rào miễn nhiễm của ruột được bảo vệ.
• FOS tham gia điều hòa nhu động ruột, giúp chống táo bón cho trẻ.

4.2. Đối với sự trao đổi chất của trẻ

FOS giúp tăng cường hấp thụ các khoáng vật, đặc trưng là canxi góp phần tạo nên cấu trúc xương và răng.

4.3. Cho não

Sau lúc vào thân thể trẻ, các oligosaccharid được thủy phân thành monosaccharid và axit sialic. Axit xialic tham gia cấu tạo ganglioside (chất có nhiều trong các mô thần kinh), duy trì sự ổn định của các khớp thần kinh, giúp não bộ của trẻ tăng trưởng toàn diện.

Tóm tắt: Với những tác dụng của FOS đối với trẻ sơ sinh như: Tham gia điều hòa nhu động ruột của trẻ, ngăn chặn sự tăng trưởng của vi khuẩn có hại bên trong đường ruột, kích thích tăng sinh và biệt hóa tế bào niêm mạc ruột, xúc tiến sự tăng trưởng của vi khuẩn có lợi trong đường ruột, tăng cường Việc hấp thụ khoáng vật (canxi) ở trẻ, bổ sung chúng là vô cùng cần thiết, góp phần giúp trẻ có sức khỏe tốt và tăng trưởng toàn diện.

5. Lượng FOS cần thiết để bổ sung

Ngày nay, ko có khuyến nghị cụ thể nào liên quan tới việc tiêu thụ FOS hàng ngày.

Mức độ an toàn lúc sử dụng FOS là dưới 30 gam / ngày.

Việc bổ sung FOS ở mỗi người không giống nhau, tùy thuộc vào độ tuổi và tình trạng sức khỏe. Vì vậy, mọi người nên tham khảo ý kiến ​​của lang y về liều lượng FOS (fructo oligosaccharide) lúc sử dụng để tránh những tác dụng ko mong muốn, tác động tới sức khỏe.

6. Những xem xét lúc sử dụng FOS

FOS mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Để sử dụng FOS một cách an toàn và hiệu quả, mọi người cần biết một số xem xét:

• Sử dụng FOS có thể mang lại các tác dụng phụ như:
  • Bệnh tiêu chảy: Do khả năng hút nước của FOS, gây sưng tấy và làm mềm phân, kích thích nhu động ruột và tăng tần suất đi ngoài.
  • Đầy hơi, chướng bụng bởi H2, CO2, CH4,… (chúng được tạo ra trong quá trình lên men FOS).
  • Co thăt dạ day: Thỉnh thoảng việc sử dụng FOS sẽ gây co thắt dạ dày vì nó kích thích nhu động ruột quá mức.
• Ko nên sử dụng FOS ở những người bị tiêu chảy.
• Phụ nữ có thai và cho con bú lúc sử dụng FOS nên hỏi ý kiến ​​lang y.

[THAM KHẢO THÊM]

Ngoài việc bổ sung chất xơ, cha mẹ cũng nên chú ý bổ sung các vi khuẩn có lợi cho đường ruột, đặc trưng Bifidobacterium Nó rất hiệu quả trong việc hỗ trợ cải thiện tình trạng táo bón. Bifidobacterium bám chủ yếu ở ruột già và chiếm số lượng lớn nhất trong các loại vi khuẩn có lợi (khoảng 90%). Với hàng trăm công trình nghiên cứu khoa học, các nhà khoa học đã chỉ ra rằng chủng Bifidobacterium BB-12 có lợi ích vượt trội nhất trong các chủng lợi khuẩn trong việc cải thiện tình trạng táo bón.

Kết luận

Để biết thêm thông tin, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi HOTLINE 1900 9482 hoặc 0967 629 482.

Nguồn tham khảo:

1. https://sci-hub.se/10.1007/bf03180584
2. https://www.healthline.com/health/fructooligosaccharides

Dược sĩ Hương Giang tốt nghiệp Đại học Y Dược Thái Bình, có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nhi khoa, đặc trưng là các chuyên khoa tiêu hóa, dinh dưỡng, da liễu nhi. Ngày nay, Dược sĩ Hương Giang đang giữ vị trí tư vấn tại Imiale Việt Nam.