Thực đơn cho bé 1 tuổi bắt mắt, đầy đủ dinh dưỡng

Ngũ cốc nguyên hạt là những loại ngũ cốc chưa trải qua quá trình xử lý nên vẫn giữ được lớp cám và mầm bên ngoài. Đây là nguồn phân phối chất xơ  và các chất dinh dưỡng quan trọng khác, chẳng hạn như selen, kali và magie. Một số loại thực phẩm tiêu biểu là: gạo lứt, yến mạch, bánh mì nguyên cám…

Ngũ cốc tinh luyện là những loại ngũ cốc được loại trừ cám và mầm giúp chúng được bảo quản lâu hơn, ví dụ như gạo trắng, bột mì trắng, bánh ngọt…Những thực phẩm có thể khiến lượng đường trong máu tăng cao, cũng như nhanh đói hơn sau lúc ăn. 

Hạn chế thực phẩm tạo màu và hương vị nhân tạo như đồ uống có ga, nước ngọt…

Lựa chọn thực phẩm rõ xuất xứ, an toàn giúp nhỏ dễ hấp thụ và tăng trưởng toàn diện

3. Những thực phẩm nhỏ nên ăn

Thực đơn cho nhỏ 1 tuổi cần có những thực phẩm sau

Rau xanh

Rau chứa nhiều vitamin và khoáng vật. Trẻ mới biết đi có thể ăn bao nhiêu rau tùy thích. Ngoại lệ duy nhất là rau bina, mặc dù nó chứa nhiều sắt nhưng nó cũng có nhiều oxalat làm cản trở sự hấp thụ canxi. Do đó trẻ mới biết đi có thể ăn rau bina tối đa 1 lần / tuần. Trung bình nhỏ 1 tuổi cần nạp khoảng 120 – 180 g rau / ngày.

Trái cây

Trái cây phân phối rất nhiều vitamin, đặc thù là vitamin C, giúp tăng cường hệ thống miễn nhiễm của trẻ. Trái cây cũng phân phối kali, magiê và các khoáng vật khác. Các mẹ có thể cho trẻ ăn trái cây vào bữa sáng thứ hai hoặc bữa xế. Nhỏ cần phân phối khoảng 120 – 180 g trái cây / ngày.

Thành phầm ngũ cốc: gạo, bánh mì, các loại đậu, yến mạch…

Ngũ cốc chứa rất nhiều carbs, giúp phân phối năng lượng cho nhỏ. Chúng cũng phân phối vitamin B và chất xơ có tác động tích cực tới hệ tiêu hóa. Thay vì mì ống thuần tuý hoặc bánh mì trắng, bạn có thể cho nhỏ ăn bánh mì làm từ ngũ cốc nguyên hạt, bột nghiền thô và mì ống làm từ bột ngũ cốc nguyên hạt. Thực đơn ăn cho nhỏ 1 tuổi nên chứa khoảng 60 – 120 g các loại ngũ cốc là lý tưởng nhất.

Thịt và cá

Đây là nguồn phân phối protein và sắt dồi dào cho sự tăng trưởng của trẻ. Đặc thù, trẻ em 1 tuổi nên ăn cá 2 lần/tuần, ví dụ như cá hồi hoặc cá ngừ, nướng hoặc hấp. Trung bình nhỏ cần phân phối khoảng 60 – 120 g / ngày.

Nước

Nước là yếu tố quan trọng duy trì mọi hoạt động trong thân thể. Bổ sung nước là cách tốt nhất và lành mạnh nhất để làm dịu cơn khát. Trẻ 1 tuổi cũng có thể uống nước trái cây – tất nhiên là nước mới ép, ko nên có quá nhiều đường. Đồ uống có thêm đường, màu, hương vị hoặc ga ko nên có trong thực đơn cho trẻ 1 tuổi.

Sữa

Kế bên thực đơn ăn dặm đầy đủ các chất đạm, chất bự, chất xơ và tinh bột, mẹ cũng cần cho nhỏ uống khoảng 600 – 800 ml sữa / ngày để đảm bảo sự tăng trưởng của trẻ. Sữa là một phần quan trọng trong cơ chế ăn của trẻ vì nó phân phối canxi và vitamin D, giúp xương chắc khỏe. Thời kỳ 12-18 tháng tuổi là độ tuổi thích hợp để chuyển sang uống sữa bằng cốc.

>>Xem thêm: 15 loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng vật cho nhỏ

4. Những thực phẩm nhỏ cần tránh

Kế bên việc cho trẻ khám phá nhiều món ăn mới, cha mẹ cũng cần quan tâm tới thực phẩm nào là thích hợp cho trẻ. Cha mẹ cần loại trừ những thực phẩm khiến nhỏ dị ứng hoặc nhạy cảm. Đồng thời, ko cho trẻ ăn những thực phẩm chứa các chất hóa học hay có nguy cơ cao khiến trẻ nghẹt thở. Dưới đây là một vài thực phẩm cần tránh trong thực đơn cho trẻ 12 tháng tuổi:

• Hạn chế cho trẻ ăn những thực phẩm chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ như xúc xích, gà rán, khoai tây rán… Bởi những thực phẩm này chứa những chất chuyển hóa có hại cho sức khỏe của trẻ.
• Ko khuyến khích cho nhỏ ăn dưa chua, cải bắp xào… vì những thực phẩm này có thể gây đầy bụng, khó tiêu, ko thích hợp với hệ tiêu hóa của trẻ.
• Ko nên cho nhỏ ăn nhiều đồ ngọt, đặc thù là các loại bánh có kem bự ngậy, bánh quy, kẹo, đồ uống giải khát… vì chúng chứa nhiều đường, chất tạo ngọt nhân tạo, chất tạo màu. Ăn nhiều thực phẩm nhiều đường cũng khiến trẻ dễ bị sâu răng và bự phì.

Thêm vào đó, trẻ đương đầu với nguy cơ cao bị nghẹt thở do thức ăn, đây là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ. Trong đó, những thực phẩm làm tăng nguy cơ này có thể kể tới là:

• Các loại đậu, hạt: đậu nành, đậu đen, hạt lạc, hạt điều…
• Quả nho, quả cherry… hoặc hạt của các loại quả.
• Kẹo dẻo, kẹo caosu, bỏng ngô, bim bim…
• Xương cá, xương lợn…

Ko nên cho trẻ ăn đồ ăn chế biến sẵn, đồ rán rán dầu mỡ, đồ ăn vặt,….

5. Thời khắc cho nhỏ ăn

Trẻ mới biết đi nên ăn từ 5 – 6 bữa một ngày: gồm 3 bữa chính và 2 – 3 bữa phụ, mỗi bữa cách nhau khoảng 2 – 3 giờ. Giữa các bữa ăn đó, bạn ko nên cho trẻ ăn các món ăn nhẹ khác để dạ dày của trẻ có thời kì tiêu hóa.

 Điều quan trọng là nên cho con bạn ăn ở những khoảng thời kì nhất mực và duy trì thời khắc biểu đó hàng ngày để tạo thói quen cho nhỏ. Vận tốc trao đổi chất của trẻ hiện đang trong quá trình thiết lập. 

Nếu đứa trẻ ăn uống thất thường, thân thể sẽ khởi đầu tích tụ chất bự và quá trình trao đổi chất sẽ chậm lại. Đồng thời, mẹ nên cho nhỏ có đủ thời kì để ăn các bữa chính và bữa phụ như nửa giờ cho bữa chính và mười phút cho bữa phụ.

6. Cho trẻ ăn bao nhiêu và tần suất như thế nào?

Con bạn có thể ăn từ ¾ tới một chén thức ăn, từ 3 – 4 lần / ngày, cùng với hai tới ba bữa ăn nhẹ giữa các bữa chính. Nếu bạn ko cho con bú, trẻ sẽ cần ăn thường xuyên hơn.

 Lúc được 1 tuổi, khoảng thời kì trẻ khởi đầu biết đi, lộ trình ăn uống của con bạn nên bao gồm bốn tới năm bữa ăn mỗi ngày, cùng với hai bữa ăn nhẹ lành mạnh. Các thành phầm từ sữa là một phần rất quan trọng trong cơ chế ăn của trẻ Hãy cho trẻ uống một hoặc hai cốc sữa mỗi ngày.

7. Một số thực đơn mẫu cho nhỏ 1 tuổi dễ nhìn, đầy đủ dinh dưỡng

7.1. Thực đơn cho nhỏ 1 tuổi tăng cân mẹ tham khảo

Thứ 2, 4:

• 7h: Cháo thịt băm + bí đỏ.
• 9h: 200 ml sữa.
• 11h: Cháo tôm, rau mùng tơi.
• 14h: Nước cam (cam 50 – 100 g + 5 g đường).
• 16h: 200 ml sữa.
• 18h: Cháo gà hạt sen rau củ.
• 20h30: 200 ml sữa.

Thứ 3, 5:

• 7h: Cháo thịt heo + rau ngót.
• 9h: ½ quả chuối chín.
• 11h: Cháo thịt bò + bí đỏ.
• 14h: Sữa chua 60 – 80 g.
• 16h: 200 ml sữa.
• 18h: Cháo hàu.
• 20h30: 200 ml sữa.

Xem thêm bài viết hay:  Tuổi dậy thì không nên làm gì? Lưu ý để bảo vệ sức khỏe

Thứ 6, CN

• 7h: Cháo hạt sen.
• 9h: Đu đủ 100 – 200 g. 
• 11h: Cháo cá lóc.
• 14h: Nước cam (cam 50 – 100 g + 5 g đường).
• 16h: 200 ml sữa.
• 18h: Cháo yến mạch, cà rốt. 
• 20h30: 200 ml sữa.

Thứ 7:

• 7h: Cháo thịt bò, khoai tây, cà rốt.
• 9h: Táo 100 – 200 g.
• 11h: Cháo cật, cải thảo.
• 14h: Sữa chua 60 – 80 g.
• 16h: 200 ml sữa.
• 18h: Cháo thịt heo, rau ngót.
• 20h30: 200 ml sữa.

7.2 Một số gợi ý cách chế biến món ăn cho nhỏ

Cháo tôm, rau mùng tơi

Vật liệu: Tôm, rau mùng tơi, hành, gạo, dầu ăn

Cách chế biến: Tôm lột bỏ vỏ, bỏ gân đen rồi băm nhỏ cùng hành lá, ướp chút gia vị, xào sơ qua. Mùng tơi băm nhỏ. Gạo nấu chín nhừ sau đó cho thêm tôm và mùng tơi vào, nêm nếm cho vừa ăn là được.

Cháo gà hạt sen, rau củ

Vật liệu: Lườn gà hoặc đùi gà, gạo, hạt sen, cà rốt, ớt chuông, lơ xanh, bột nêm dành cho trẻ.

Cách chế biến: Lườn hoặc đùi gà rửa sạch, ướp với xíu bột nêm. Hạt sen, cà rốt rửa sạch, thái miếng nhỏ. Súp lơ thái miếng, luộc chín. Ớt chuông thái nhỏ, xào chín. Cho gạo, hạt sen, cà rốt vào nồi áp suất, hầm nhừ. Hầm chín thì xé thịt gà nhỏ, múc cháo ra bát và trình diễn với chút ớt chuông và súp lơ xanh.

Cháo hàu

Vật liệu: hàu 2 – 3 con, 20 g gạo nếp, 50 g gạo tẻ, 30 g hạt sen, ½ củ cà rốt, gừng, tỏi, hành khô, hành lá, gia vị.

Cách chế biến:

• Hàu ngâm tới lúc mở mồm, lấy phần con bên trong, rửa sạch với muối để hết nhớt, sau đó cắt nhỏ.
• Gạo nấu thành cháo.
• Cà rốt thái nhỏ hạt lựu, hạt sen ngâm, rửa sạch rồi để ráo. Hành, gừng, tỏi thái nhỏ.
• Xào thơm hàu với chút hành.
• Cháo chín thì cho cà rốt và hạt sen vào hầm cho tới lúc chín nhừ, cho thêm hàu vào khuấy cho đều tay, cho thêm chút hành lá vào, cho vào bát cho nhỏ thưởng thức.

7.3. Thực đơn cho nhỏ 1 tuổi ăn cơm (nhỏ có khả ăn thô tốt)

Trong thời đoạn 1 tuổi, nhỏ đã có khả năng nhai cơm và cắn thức ăn. Về cơ bản, thời khắc biểu lúc ăn của nhỏ giống với thực đơn cho nhỏ 1 tuổi tăng cân, chỉ khác ở các cách chế biến món ăn cho nhỏ. Các mẹ có thể vận dụng thực đơn sau dành cho nhỏ:

Thực đơn số 1

• Món chính: cơm cuộn rong biển, chả cá chình kho gừng.
• Món rau: canh măng tây
• Tráng mồm: xoài chín.

Thực đơn số 2

• Món chính: cơm nát, thịt bò xào củ cải.
• Món rau: canh mùng tơi.
• Tráng mồm: chuối.

Thực đơn số 3

• Món chính: cơm nát, xíu mại sốt cà chua.
• Món rau: canh cải bó xôi.
• Tráng mồm: thanh long.

Thực đơn số 4

• Món chính: cơm nát, cá hồi xào cải kale.
• Món rau: canh mướp mùng tơi.
• Tráng mồm: kiwi.
• Món phụ: bánh táo khoai lang.

Thực đơn số 5

• Món chính: cơm nát, cá quả sốt cà chua
• Món rau: canh rau dền.
• Tráng mồm: thanh long đỏ.

Thực đơn số 6

• Món chính: cơm nát, bò hầm.
• Món rau: su su luộc.
• Tráng mồm: sinh tố xoài.

Thực đơn số 7

• Món chính: cơm nát, gà hầm hạt sen.
• Món rau: canh bí đỏ
• Tráng mồm: Nho đen ko hạt.

Về cơ bản thực đơn này giống với thực đơn cho nhỏ 1 tuổi kiểu Nhật. Các món ăn được chế biến riêng rẽ và trình diễn thích mắt nhưng vẫn đảm bảo phân phối đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ và tăng cường sức đề kháng cho trẻ

8. Một số xem xét cho mẹ

8.1. Cách chế biến món ăn

• Đảm bảo các món được chế biến sao cho mềm, dễ nhai.
• Cho nhỏ ăn những món ăn được cắt dài thay vì cắt thành những miếng tròn nhỏ để tránh dị vật vào đường thở của nhỏ, gây nghẹt thở.
• Ko nên cho nhỏ ăn những thức ăn khô, cứng như bỏng ngô, khoai tây rán… vì dễ khiến nhỏ bị ngạt thở.

8.2. Phát hiện tín hiệu trẻ đói hay no

Trung bình mỗi trẻ 1 tuổi cần phân phối khoảng 1000 calo / ngày. Tuy nhiên, với mỗi trẻ, nhu cầu năng lượng cũng không giống nhau. Do đó, mẹ cần nắm bắt được những tín hiệu đói hay no ở trẻ để có sự điều chỉnh phù thống nhất với thân thể của nhỏ.

Tín hiệu trẻ đang đói nhưng mẹ cần biết:

• Muốn chạm vào thìa hay thức ăn.
• Chỉ vào thức ăn.
• Tỏ ra thích thú lúc nhìn thấy thức ăn.
• Trình bày mong muốn với món ăn cụ thể bằng các từ hoặc âm thanh.

Tín hiệu trẻ đã no:

• Nhai chậm hơn.
• Ngậm chặt mồm lúc mẹ bón đồ ăn.
• Đẩy thức ăn ra xa.
• Lắc đầu để bộc bạch ko muốn ăn nữa.

Một số cách giúp nhỏ ăn ngon mồm hơn:

• Luôn tạo bầu ko khí thoải mái, thoải mái lúc nhỏ ăn.
• Khuyến khích trẻ ăn cùng với gia đình để giúp nhỏ hòa nhập và ăn ngon mồm hơn.
• Ko nên cho nhỏ vừa ăn vừa xem ti vi, điện thoại vì dễ khiến trẻ phân tâm.
• Tránh đùa nghịch, khiến trẻ cười lúc ăn vì dễ khiến nhỏ bị sặc.

Xem thêm: Thực đơn ăn dặm cho nhỏ 6 tháng tuổi

Tóm lại: Nhỏ 1 tuổi cần phân phối đủ các chất dinh dưỡng như carbohydrate, protein, chất bự, đồng thời phân phối đầy đủ các vitamin như A, D, E, K, các vitamin nhóm B… cho sự tăng trưởng toàn diện. Để làm được điều này, mẹ cần xây dựng một thực đơn cho nhỏ một tuổi thăng bằng giữa các nhóm chất, đảm bảo trẻ được ăn những thực phẩm lành mạnh với màu sắc thu hút. Mong rằng bài viết trên đã phân phối những thông tin hữu ích cho bạn!

Mọi cụ thể thắc mắc liên quan tới sức khoẻ vui lòng liên hệ HOTLINE 1900 9482 hoặc 0967 629 482.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Dược sĩ Lê Hải Linh tốt nghiệp Đại Học Dược Hà Nội. Với hơn 10 năm kinh nghiệm tư vấn các lĩnh vực sức khỏe nhi khoa, đặc thù tư vấn chuyên sâu tiêu hóa, dinh dưỡng nhi khoa. Hiện nay Dược sĩ Ngọc Linh là chuyên gia tư vấn tại Imiale Việt Nam